Yunus'tan Şeriat Dersleri... - İlhan Selçuk

Yunus’tan Şeriat Dersleri...


Yunus Emre’den bir şiir:


Evvel kapı Şeriat, emri nehyi bildirir


Yuya günahlarını, her bir Kuran hecesi


İkincisi Tarikat, kulluğa bel bağlaya


Yolu doğru varanı, yargılaya hocası


Üçüncüsü Marifet, can gönül gözün açar


Bu mani sarayının, Arş’a değin yücesi


Dördüncüsü Hakikat, ere eksik bakmaya


Bayram ola gündüzü, Kadir ola gecesi


Bu Şeriat güç olur, Tarikat yokuş olur


Marifet sarplık durur, Hakikat’tir yücesi


Yunus Emre büyük şairimiz, 1923 Aydınlanma Devrimi’nden sonra keşfettiğimiz ozanımızdır; şiirleri kuşaktan kuşağa halkımızın belleğine işlenmiştir:


Peki, Yunus’un şeriatla arası nasıl?..


Yukarıdaki şiirin son iki dizesinde ‘hiyerarşi’yi saptamış Yunus:


Bu Şeriat güç olur, Tarikat yokuş olur


Marifet sarplık durur, Hakikat’tır yücesi...


*


Alevi köyünde cami yoktur..


Hoca da yoktur.


Niçin?..


Çünkü Alevi Kuran’ı bilir, Hazreti Muhammet’i tanır, Hazreti Ali’yi sever; cami yerine cemevinde ibadet eder, namaz kılmaz, ramazanda oruç tutmaz, hacca gitmez bir Müslümandır. Alevilik evrene bakışında görüş açısını öylesine genişletmiş ve derinletmiştir ki şeriat bu kapsamda gerçeklik okyanusunun dalgalarında yüzen bir küçük gemi gibi kalır.


Ne diyor Yunus:


Şer ile hakikatin


Vasfını aydım sana


Şeriat bir gemidir


Hakikat deryasıdır


Türkiye’de 25-30 milyon Alevi yaşıyor. Sünni mezhebinin şeriatını Alevinin inancından üstün mü görelim?.. Her Alevi köyüne cami dikip, her Alevi mahallesine devlet memuru imam mı atayalım?..


Yunus Emre der hoca


Gerekse bin var hacca


Hepisinden iyice


Bir gönüle girmektir


.......


Yetmiş iki millete,


Bir göz ile bakmayan


Şer’in evliyasıysa


Hakikatta asidir


(Şer = şeriat)


*


Şeriatçı saldırıları, İslam dünyasında yeni değildir; Yunus’a da saldırdılar.


İşte ozanın yanıtı;


Şeriat oğlanları


Nice yol keser bana


Hakikat denizinde


Bahri oldum yüzerim


Yunus 13’üncü yüzyılın ikinci yarısıyla 14’üncü yüzyılın başında yaşayan Anadolu şairi, Türkçeyi yücelten büyük ozan, hoşgörü kültürümüzün bir anıtıdır.


*


Şeriatçı, yalnız laik Türkiye Cumhuriyeti’ne düşman değildir; Osmanlı’daki bütün yenilik hareketlerine karşı çıkmış softalığın simgesidir. Bugün Yunus gözlerini açıp dirilse 21’inci yüzyıla 3 kala Türkiye’deki ‘irtica’ya şaşar kalırdı.


13’üncü yüzyılda şeriatçının yobazlığına karşı çıkan Yunus’a selam!..