11 Mart 2011 Cuma

Paylaşma -Mümtaz Soysal

 Paylaşma

HER şey o kadar açık ki; görmemek ve anlamamak için kör ya da bön olmak gerekir: Libya’nın yani Trablusgarp topraklarının, daha doğrusu, toprağın altındaki iyi kaliteli petrolün paylaşılmasına sıra gelmiştir.
Belki, iç politikadaki kumpas hikâyelerinin rengi ya da saçmalığı zihninizi dağıttığı için, farkına varmamış olabilirsiniz:
Libya’nın doğusuna yani Bingazi’den Mısır sınırına kadarki bölgeye egemen olan ayaklanma yönetimi Fransa’ca resmen tanındı. Oraların petrolüne Fransızlar göz koymuş demek ki.
Anlaşılan öbür tarafı İngilizlerle Amerikalılar halledecek.
Eğer Kaddafi yenilirse.
Tunus’ta başlayarak Libya’yı atlayıp Mısır’a sıçrayan “demokrasi ve özgürlük” kasırgasının nasıl ve niçin koptuğunu merak edenler gerçeği sezmeye başlamış olmalıdırlar herhalde: Yıllardır sözü edilen Büyük ya da Yeni Ortadoğu haritası oluşmaya başlamıştır: Sınırlar değişmese de, toprakların üzerindeki egemenlik renkleri değişiyor.
Son Osmanlı toprakları Bağdat ve Şam vilayetlerinden Irak ve Suriye devletleri nasıl doğduysa neredeyse harfi harfine ona benzer bir oluşumla karşı karşıyayız.
Bilen bilir, Harbi Umumi denen Birinci Dünya Harbi’nin ortalarında, boğuşmanın sonucu biraz belirlenmeye başlar başlamaz o çağın Avrupalı iki büyük emperyalist devleti, İngiltere ile Fransa, Osmanlı topraklarının nasıl paylaşılacağını kararlaştrmak amacıyla masaya oturmuşlar ve pazarlıkçıların adlarıyla Sykes-Picot Paktı diye bilinen anlaşmayı imzalamışlardı. Yaklaşık bugünkü Hakkâri’nin güneydoğu köşesinden şimdiki Lübnan’ın güneyine çizilen bir çizginin doğusunda kalan topraklar İngiltere’nin olacaktı, batısındakiler de Fransa’nın. Ne var ki, donanmasındaki gemiler daha o zaman mazot yakmaya başlamış olan İngiltere, Irak’ın kuzeyindeki petrollü topraklara daha önce el koyduğu için Fransa’ya Suriye’nin çölümsü parçası kalmış ve bu yüzden iki müttefik arasına kara kedi girmişti.
Paris yönetiminin Ankara’yla barış yapmasının nedenlerinden biri de budur.
Öyle anlaşılıyor ki, Fransa bu sefer elini çabuk tutmuş ve paylaşımda petrolü daha bol olan Doğu Libya’nın resmi dostu oluvermiştir.
Hiçbir konu Batı emperyalizminin içyüzünü Kuzey Afrika’da olanlar ve bundan sonra olacaklar kadar açıkça göstermiş olamaz.
Ama böyle bir dersi yeniden öğrenmek için şimdi Libya hengamesinin iki yanında binlerce zavallı insanın birbiriyle vuruşup can vermesi mi gerekirdi?

0 yorum:

Yorum Gönder